Sınai ve fikri mülkiyet haklarına ilişkin mevzuat düzenlemelerini bir araya getiren Sınai Mülkiyet Kanunu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın onayının ardından 10 Ocak’ta Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Marka, coğrafi işaret, tasarım, patent, faydalı model ile geleneksel ürün adlarına ilişkin hakların korunması ve bu suretle teknolojik, ekonomik ve sosyal ilerlemenin gerçekleştirilmesine katkı sağlamak amacıyla çıkartılan Kanun; marka, coğrafi işaret, patent, faydalı model ve geleneksel ürün adlarına ilişkin başvuruları, tescil ve tescil sonrası işletmeleri ve bu hakların ihlaline dair hukuki ve cezai yaptırımları kapsıyor.
Kanundan kimler yararlanacak?
Kanundan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının yanı sıra, Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde yerleşim yeri olan veya sınai ya da ticari faaliyette bulunan gerçek ve tüzel kişiler, Paris Sözleşmesi veya Dünya Ticaret Örgütü Kuruluş Anlaşması hükümleri dahilinde başvuru hakkına sahip kişiler, Karşılıklılık ilkesi uyarınca Türkiye Cumhuriyeti uyruğundaki kişilere sınai mülkiyet hakkı koruması sağlayan devletlerin uyruğundaki kişiler yararlanacak.
Marka düzenlemeleri
Sınai Mülkiyet Kanunu ile Türk Patent Enstitüsü’nün adı Türk Patent ve Marka Kurumu olarak değiştirilirken, kurumun kısa adı da “Türk Patent” olacak.
Marka kullanımının özendirilmesi hedefiyle düzenlemeler içeren kanunla, AB düzenlemesine paralel olarak yedi yıl sonra yürürlüğe girmek üzere, markalara idari iptal getiriliyor, marka tescil süreçleri kısaltılıyor.
Tescil tarihinden itibaren 5 yıl içinde haklı bir sebep olmadan marka sahibi tarafından Türkiye’de ciddi biçimde kullanılmayan ya da kullanımına 5 yıl kesintisiz ara verilen markanın iptaline karar verilecek.
Tescilli markanın koruma süresi başvuru tarihinden itibaren 10 yıl olacak. Bu süre, 10’ar yıllık dönemler halinde yenilenecek.
Kanunda, marka sahibinin yetkisinde olan markayı kullanma hakkına, başkalarınca tecavüz edilmesini engellemek amacıyla marka hakkına tecavüz sayılan fiiller de sıralanıyor.
Coğrafi işaret
Coğrafi işaret hakkının, geleneksel ürün adı hakkı ile birlikte düzenlendiği kanunla, geleneksel ürün adının tescil yoluyla korunmasına ilişkin düzenlemeler de getiriliyor.
Doğal ve beşeri unsurların bir araya gelmesi sonucu gıda, tarım, maden, el sanatları ürünleri ve sanayi ürünlerinden kanundaki şartlara uygun olanlar, tescil edilmesi şartıyla, coğrafi işaret veya geleneksel ürün adı korumasından yararlanacak.
Belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri bakımından kökenin bulunduğu yöre, alan, bölge veya ülke ile özdeşleşmiş ürünü gösteren işaret, coğrafi işaret olarak adlandırılacak.
Meşe adı, mahreç işareti ve geleneksek ürün kapsamına girmeyen adlar, ürünlerin öz adı olmuş adlar, ürünün gerçek kaynağı konusunda halkı yanıltabilecek olan bitki tür ve çeşitleri, hayvan ırkları veya benzeri adlar, kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı adlar, şartları taşıyan kişiler tarafından başvurusu yapılmasına rağmen kendi ülkesinde korunmayan, koruması sona eren veya kullanılmayan adlar, tescilli veya başvurusu yapılmış bir coğrafi işaret ile tamamen veya kısmen eş sesli olan ve tüketiciyi yanıltabilecek adlar coğrafi işaret olarak tescil edilemeyecek.
Patent hakkı
Patent hakkı, koruma süresinin dolması, patent sahibinin patent hakkından vazgeçmesi veya yılık ücretlerin öngörülen sürelerde ödenmemesi halinde sona erecek. Hakkı sona eren patentin konusu, kamuya ait olacak.
Başvuru tarihinden başlamak üzere patentin koruma süresi 20 yıl, faydalı modelin koruma süresi 10 yıl olacak. Bu süreler uzatılamayacak.
Tescilli tasarımların koruma süresi başvuru tarihinden itibaren 5 yıl olacak. Bu süre 5’er yıllık dönemler halinde yenilenerek 25 yıla kadar uzatılabilecek. Tescilsiz tasarımlar, koruma talep edilen tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten itibaren 3 yıl koruma süresine sahip olacak.
(7)
