Maliye Bakanı Naci Ağbal, bütçenin Haziran ayında 7.9 milyar lira açık verdiğini açıkladı. Ağbal, ilk 6 ay bütçe gelirlerinin yüzde 15.8 artarak 275 milyar liraya ulaştığını, giderlerinin ise yüzde 15.7 artıp 273.9 milyar lira olduğunu belirterek, “Yılın ilk yarısında ise bütçenin 1.1 milyar lira fazla verdi” dedi.
Naci Ağbal, “Makro Ekonomik Gelişmeler ve Ocak-Haziran 2016 Dönemi Merkezi Yönetim Bütçe Uygulama Sonuçları” başlıklı basın toplantısında bütçe verilerini açıkladı.
Ağbal’ın açıklamasından satır başları şöyle:
* Sanayi üretimi verisi ikinci çeyreğe dair büyüme beklentisini olumlu etkiledi, ikinci çeyrekte yüzde 4’ün üzerinde bir beklenti var.
* Dış politika dahil son dönemdeki gelişmeler büyümeyi olumlu etkileyecek.
* İstihdam verileri Türkiye ekonomisi için olumlu trendi teyit ediyor.
* Kayıtdışı istihdamda bir miktar artış var, bununla ilgili tedbir almamız gerekiyor.
* Enflasyonda yılbaşına göre aşağı yönlü trend halen ivmesini koruyor.
* Bunlar yüzde 7.5’lik yıl sonu enflasyon hedefine ulaşmada olumlu gelişmelerdir.
* AB’ye tam üyelik çabalarımızı devam ettireceğiz; başta Gümrük Birliği’nin güncellenmesi olmak üzere ekonomik ilişkilerin artırılması önceliğimiz.
Bütçede 5,7 milyar lira açık
Maliye Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, aynı dönemde faiz dışı fazla 5,7 milyar TL açık verdiği belirtildi.
Açıklamada şöyle denildi:
“2015 yılı Haziran ayında 3,2 milyar TL fazla veren bütçe, 2016 yılı Haziran ayında 7,9 milyar TL açık vermiştir.
2015 yılı Haziran ayında 4,9 milyar TL faiz dışı fazla verilmiş iken 2016 yılı Haziran ayında 5,7 milyar TL faiz dışı açık verilmiştir.
2016 yılı Haziran ayında bütçe gelirleri bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 11,4 oranında artarak 44,1 milyar TL olmuştur. Bütçe giderleri ise yüzde 43,1 oranında artarak 52 milyar TL olarak gerçekleşmiştir.
2016 yılı Haziran ayında vergi gelirleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 9,7 oranında artarak 33,2 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Faiz hariç bütçe giderleri ise yüzde 43,7 oranında artarak 49,8 milyar TL olmuştur. Merkezi yönetim bütçesi 2015 yılı Haziran ayında 3 milyar 223 milyon TL fazla vermiş iken 2016 yılı Haziran ayında 7 milyar 917 milyon TL açık vermiştir.
2015 yılı Haziran ayında 4 milyar 914 milyon TL faiz dışı fazla verilmiş iken 2016 yılı Haziran ayında 5 milyar 713 milyon TL faiz dışı açık verilmiştir. Haziran ayında yüzde 43,7 oranında artarak 49 milyar 779 milyon TL olmuştur.
Diğer taraftan 2016 yılı Haziran ayında faiz giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 30,3 oranında artarak 2 milyar 204 milyon TL olarak gerçekleşmiştir.
2015 yılı Haziran ayında 39 milyar 561 milyon TL olan bütçe gelirleri, 2016 yılı Haziran ayında yüzde 11,4 oranında artarak 44 milyar 67 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Vergi gelirleri ise yüzde 9,7 oranında artarak 33 milyar 195 milyon TL olmuştur.
Bütçe giderleri
2016 yılı merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 570 milyar 507 milyon TL ödenekten Haziran ayında 51 milyar 983 milyon TL gider gerçekleştirilmiştir. Geçen yılın aynı ayında ise 36 milyar 338 milyon TL harcama yapılmıştır.
2016 yılı Haziran ayında, faiz hariç giderler için öngörülen 514 milyar 507 milyon TL ödeneğin yüzde 9,7’si kullanılarak 49 milyar 779 milyon TL gider gerçekleştirilmiştir.
Personel giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 28,4 oranında artarak 13 milyar 98 milyon TL olmuştur. 2016 yılı Haziran ayında, personel giderleri için bütçede öngörülen 147 milyar 826 milyon TL ödeneğin yüzde 8,9’u kullanılmıştır.
2016 yılı Haziran ayında sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 22,3 oranında artarak 2 milyar 11 milyon TL olmuş ve bütçede öngörülen 24 milyar 895 milyon TL ödeneğin yüzde 8,1’i bu ayda kullanılmıştır.
2016 yılı Haziran ayında mal ve hizmet alım giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 18,7 oranında artarak 4 milyar 579 milyon TL olarak gerçekleşmiş ve bütçede öngörülen 46 milyar 891 milyon TL ödeneğin yüzde 9,8’i bu ayda kullanılmıştır.
2016 yılı Haziran ayında cari transferler geçen yılın aynı ayına göre yüzde 63 oranında artarak 22 milyar 607 milyon TL olarak gerçekleşmiş ve bütçede öngörülen 217 milyar 674 milyon TL ödeneğin yüzde 10,4’ü bu ayda kullanılmıştır.
2016 yılı Haziran ayında sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için 9 milyar 155 milyon TL transfer yapılmıştır. Sosyal güvenlik primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmının Hazine tarafından ödenmesi amacıyla yapılan transfer tutarı ise 1 milyar 762 milyon TL’dir.
Bütçe gelirleri
2015 yılı Haziran ayında bütçe gelirleri 39 milyar 561 milyon TL iken 2016 yılının aynı ayında yüzde 11,4 oranında artarak 44 milyar 67 milyon TL olarak gerçekleşmiştir.
2016 yılı Haziran ayı vergi gelirleri tahsilatı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 9,7 oranında artarak 33 milyar 195 milyon TL olmuştur.
2016 yılı Haziran ayında genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 16,3 oranında artarak 9 milyar 101 milyon TL olarak gerçekleşmiştir.
2016 yılı Haziran ayında özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 1 milyar 517 milyon TL, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri ise 253 milyon TL olmuştur.
Vergi türleri itibarıyla 2016 yılı Haziran ayı gerçekleşmelerine bakıldığında geçen yılın aynı ayına göre kurumlar vergisi yüzde 477,7, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 27,1, damga vergisi yüzde 21,9, gelir vergisi yüzde 16,2, özel tüketim vergisi yüzde 13,1, harçlar yüzde 3,8 ve diğer vergiler tahsilatı yüzde 11,6 oranında artarken, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 6,7, ithalden alınan katma değer vergisi yüzde 1,2 oranında azalmıştır.”
(1)