Ar-Ge ve Tasarım Merkezlerinin gelir ve kazançlarının vergilendirilmesinde, belirlenen göstergelerde bir önceki yıla göre en az yüzde 20 artış sağlamaları halinde, o yıl yaptıkları harcamalarının yarısı tutarında indirim yapılacak. İndirim, 31 Aralık 2023 tarihine kadar devam edecek.
Bakanlar Kurulu’nun Ar-Ge, Yenilik ve Tasarım Harcamalarının Kazancın Tespitinde İndirim Konusu Yapılması Hakkında Kararı, 10 Ağustos’ta Resmi Gazete’de yayımlandı.
Buna göre, 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında kurulan ve belirtilen göstergelerden herhangi birinde bir önceki yıla göre en az yüzde 20 artış sağlayan Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde, o yıl yapılan Ar-Ge ve yenilik veya tasarım harcamalarının bir önceki yıla artış tutarının yüzde 50’si, 31/12/2023 tarihine kadar, Kurumlar Vergi Kanunu’na göre kurum kazancının ve Gelir Vergisi Kanunu’na göre ticari kazancın tespitinde indirim konusu yapılacak. İndirim için en az birinde yüzde 20 oranında artış sağlanması aranacak olan göstergeler şöyle belirlendi:
Ar-Ge veya tasarım harcamasının toplam ciro içindeki payı,
Tescil edilen ulusal veya uluslararası patent sayısı,
Uluslararası destekli proje sayısı,
Lisansüstü dereceli araştırmacı sayısının toplam Ar-Ge personeli sayısına oranı,
Toplam araştırmacı sayısının toplam Ar-Ge personeli sayısına oranı,
Ar-Ge sonucu ortaya çıkan yeni ürünlerden elde edilen cironun toplam ciroya oranı.
Ar-Ge, Tasarım ve Teknoloji Geliştirme Bölgeleri düzenlemeleri
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından hazırlanan Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Uygulama ve Denetim Yönetmeliği ile Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği de Resmi Gazete’de yayımlandı.
Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunun uygulamasına ve denetimine ilişkin Yönetmelik, 3624 sayılı Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı Kurulması Hakkında Kanuna göre kurulan teknoloji merkezleri (teknoloji merkezi işletmeleri), Türkiye’deki Ar-Ge merkezleri ile tasarım merkezleri, Ar-Ge ve yenilik projeleri, tasarım projeleri, rekabet öncesi işbirliği projeleri ve teknogirişim sermayesine ilişkin destek ve teşviklere yönelik uygulama ve denetim usul ve esaslarını kapsıyor.
Ar-Ge ve yenilik sayılmayan faaliyetler
Buna göre;
Pazarlama faaliyetleri, piyasa taramaları, pazar araştırması ya da satış promosyonu,
Kalite kontrol,
Sosyal bilimlerdeki araştırmalar,
Petrol, doğalgaz, maden rezervleri arama ve sondaj faaliyetleri,
İlaç üretim izni öncesinde en az iki aşaması yurt içinde gerçekleştirilmeyen klinik çalışmalar ile üretim izni sonrasında gerçekleştirilen klinik çalışmalar,
Bir Ar-Ge projesi kapsamında olmaksızın icat edilmiş ya da mevcut geliştirilmiş süreçlerin kullanımı,
Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerine yönelik olmayan şekil, renk, dekorasyon ve benzeri estetik ve görsel değişiklikleri içeren biçimsel değişiklikler,
Programlama dilleri ile işletim sistemleri hariç olmak üzere, internet sitelerinin ve benzerlerinin hazırlanmasına yardımcı mevcut yazılımların kullanılması suretiyle yapılan yazılım geliştirme faaliyetleri,
Yazılımlara ilişkin, bilimsel veya teknolojik ilerlemeler veya teknolojik belirsizliklerin çözülmesini içermeyen olağan ve tekrarlanan faaliyetler,
Kuruluş ve örgütlenmeyle ilgili araştırma giderleri,
Üretim ve üretim altyapısına yönelik yapılan yatırım faaliyetleri, ticari üretimin planlanması ve seri üretim sürecine ilişkin harcamalar,
Numune verilmek amacıyla prototiplerden kopyalar çıkarılıp dağıtılması ve reklam amaçlı tüketici testleri,
Bir Ar-Ge projesi kapsamında olmaksızın yeni süreç, sistem veya ürün ortaya konulmasına hizmet etmeyen doğrudan veya gömülü teknoloji transferi,
Ar-Ge ve yenilik faaliyetleriyle geliştirilen ürüne veya sürece ilişkin fikrî mülkiyet haklarının edinimi dışında bu hakların korunmasına yönelik faaliyetler,
Yönetmeliğin uygulanmasında Ar-Ge ve yenilik faaliyeti kapsamında değerlendirilmeyecek.
Tasarım sayılmayan faaliyetler
Yönetmeliğin uygulanmasında tasarım faaliyeti kapsamında değerlendirilmeyecek faaliyetler de şöyle:
Pazarlama faaliyetleri, piyasa taramaları, pazar araştırması ya da satış promosyonu,
Kalite kontrol,
Bir tasarım projesi kapsamında olmaksızın icat edilmiş ya da mevcut geliştirilmiş süreçlerin kullanımı,
Kuruluş ve örgütlenmeyle ilgili araştırma giderleri,
Üretim ve üretim altyapısına yönelik yapılan yatırım faaliyetleri, ticari üretimin planlanması ve seri üretim sürecine ilişkin harcamalar,
Numune verilmek amacıyla prototiplerden kopyalar çıkarılıp dağıtılması ve reklam amaçlı tüketici testleri,
Bir tasarım projesi kapsamında olmaksızın yeni süreç, sistem veya ürün ortaya konulmasına hizmet etmeyen doğrudan veya gömülü teknoloji transferi,
Tasarım faaliyetleriyle geliştirilen ürüne veya sürece ilişkin fikrî mülkiyet haklarının edinimi dışında bu hakların korunmasına yönelik faaliyetler,
Paris Sözleşmesi kapsamında yer alan hükümranlık alametleri ile bu kapsam dışında kalan ancak kamuyu ilgilendiren, dini, tarihi ve kültürel değerler bakımından halka mal olmuş ve ilgili mercilerin tescil izni vermediği işaretlerin, armaların, amblemlerin, nişanların veya adlandırmaların uygunsuz kullanımını içeren tasarım faaliyetleri,
Kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı tasarım faaliyetleri.
Ar-Ge, yenilik ve tasarım harcamalarının kapsamı
Yönetmelikte, Ar-Ge ve yenilik faaliyeti ile tasarım faaliyeti kapsamında değerlendirilecek harcamalar, İlk madde ve malzeme giderleri; Amortismanlar, Personel giderleri, Genel giderler, Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler, Vergi, resim ve harçlar olarak sıralandı.
Ar-Ge merkezlerinde yapılan bir harcamanın Ar-Ge ve tasarım indirimine konu edilebilmesi için bu harcamanın Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyeti kapsamında; tasarım merkezlerinde yapılan bir harcamanın indirime konu edilebilmesi için bu harcamanın münhasıran tasarım faaliyeti kapsamında yapılmış olması esas olacak.
Rekabet öncesi işbirliği projelerinde, işbirliğini oluşturan kuruluşlarca işbirliği anlaşmasında belirtilen ortak özel hesaba aktarılan tutarlar, harcamanın yapıldığı dönemde, katkı sağlayan kuruluşların her biri için katkıları oranında, Ar-Ge, yenilik ve tasarım harcaması olarak kabul edilecek.
Ar-Ge ve Tasarım İndirim, İstisna, Destek ve Teşvik Unsurları ile indirimin uygulanmasında izlenecek yöntemin belirlendiği Yönetmelikte, Gelir vergisi stopajı teşviki uygulaması, Sigorta primi desteği uygulaması, Damga Vergisi istisnası uygulaması, Gümrük vergisi istisnası ile Siparişe Dayalı Ar-Ge, Yenilik ve Tasarım Faaliyetleri, Temel Bilimler Desteği, Tasarım Tescil Desteği, Destek ve Teşvikin Kapsamı ve Öğretim Elemanlarının Görevlendirilmelerine de açıklık getiriliyor. Yönetmelik 1 Mart 2016 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girdi.
Teknoloji Geliştirme Bölgeleri
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği ile de, teknoloji geliştirme bölgelerinin kuruluşu, işleyişi, yönetim ve denetimi ve bunlarla ilgili kişi ve kuruluşların görev, yetki ve sorumlulukları ile 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununun uygulanmasına ilişkin diğer usul ve esaslar düzenlendi.
Buna göre Bölge kurmak amacıyla bir araya gelen ve yönetmelikteki kurucu heyet tanımında belirtilen kurum ve kuruluş temsilcileri, aralarında düzenlenecek bir protokolle kurucu heyeti oluşturacaklar. Bölgeye ilişkin başvurular ve Bölge alanı yer seçimi, kurucu heyet veya yönetici şirket tarafından yapılacak.
Bölge alanı yer seçiminin yapıldığı ilin sınırları içinde en az bir üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü ya da kamu Ar-Ge merkez veya enstitüsünün bulunması; Bölge kurulması düşünülen yörede yeterli Ar-Ge, tasarım ve sanayi potansiyelinin bulunması ve finansal yeterlilik şartı aranacak.
Bölgeye ilişkin başvuru dosyasını Kanun ve Yönetmelik hükümleri ile temsil ettikleri kurum ve kuruluşu ilgilendiren hususlar açısından değerlendirecek olan Değerlendirme Kurulu; Bilim, Sanayi ve Teknoloji, Maliye, Çevre ve Şehircilik ve Kalkınma Bakanlığı ile YÖK, TÜBİTAK, TOBB, KOSGEB ve Bakanlık tarafından belirlenecek teknoloji konusunda faaliyet gösteren bir özel kuruluş olmak üzere dokuz kurum ve kuruluştan gelen temsilcilerden oluşacak.
Bölge başvurusunun Değerlendirme Kurulu tarafından uygun bulunması durumunda, başvuru ile ilgili Kurul kararı ve ekleri Bakanlık makamınca Bakanlar Kuruluna sunulacak. Bakanlar Kurulu Kararı ile kesinleşen; Bölge kuruluşu, Bölgeye ek alan katılması, Bölge sınırı değişikliği ya da Bölge alanının iptali Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girecek.
Teknoloji Geliştirme Bölgeleri için destek talep koşullarının da belirlendiği Yönetmeliğin Resmî Gazete’de yayımlandığı tarihten önce Kanunun amacına uygun biçimde kurulmuş olan Bölgeler, bir yıl içinde durumlarını Yönetmeliğe uygun hale getirecekler.
Yürürlükten kaldırılan Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Uygulama Yönetmeliğinin yürürlüğe girdiği 1/4/2014 tarihinden itibaren faaliyette olan Bölgeler, 1/4/2014 tarihinden itibaren en geç üç yıl içerisinde teknoloji transfer ofisini kurmakla yükümlü olacaklar.
Yönetmelik 1/3/2016 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girdi.
(2)
